KONSEP SUMBER SEJARAH

Konsep Sumber Sejarah

2.0 Konsep Sumber

Tugas penyelidikan adalah mencari dan mentafsir sumber-sumber.

2.1 Maksud Sumber

·        Istilah ini dalam sejarah biasanya diertikan sebagai “punca” , “dokumen” dan “ rekod”.

·         Menurut Oxford English Dictionary, sumber (source) adalah bermaksud sesebuah karya dan lain-lain yang menyediakan maklumat atau bukti (khususnya yang bersifat tulen atau asli) berkenaan sesuatu fakta, kejadian atau siri hal-hal tersebut.[1]

·         Dalam Kamus Dewan, istilah tersebut bermaksud keterangan atau bukti yang bertulis atau bercetak serta surat yang boleh dijadikan bukti seperti surat perkahwinan rasmi.

·         Menurut Muhd. Yusof Ibrahim, ia seperti ilham, sumber adalah sesuatu yang boleh menjadi punca kepada lahiran pemikiran atau penulisan, tetapi ia berbeza dengan ilham kerana ia tidak abstrak dan ia boleh dirujukkan kembali apabila kita memerlukannya lagi.[2]

·         Biasanya, sumber-sumber sejarah diertikan sebagai bahan tulisan ataupun bercetak.

·         Sumber dalam sejarah adalah seperti bahan-bahan tulisan, kesan-kesan peninggalan lama seperti koin , dan Profesor Sartono Kartodirdjo juga mensifatkan dokumen sebagai monumen, artifak, foto, dan sebagainya.

·         Sumber adalah sekumpulan bahan yang disimpan di dalam tempat-tempat yang khusus seperti arkib, muzium, pejabat yang menyimpan rekod, perpustakaan,  rumah orang perseorangan yang mempunyai minat menyimpannya (biasanya rumah kediaman orang kenamaan) mahupun istana.

·         Secara amnya, istilah “sumber” boleh diertikan sebagai kumpulan bahan rujukan yang boleh kita rujuk bagi kegunaan penyelidikan dalam mana-mana satu bidang keilmuan sahaja.

·         Istilah “sumber” ini mengandungi maklumat yang bersifat asli. (asli merupakan satu ciri daripada istilah “sumber”.)

  
 
 
 
 

 
 
 

 

PERLOMBONGAN BIJIH TIMAH DAN GETAH

 

 

         KESAN-KESAN DARIPADA PENANAMAN GETAH  

                     DAN PERLOMBONG  BIJIH TIMAH 

 

 

 

 

     Perusahaan getah di Tanah Melayu mengalami perkembangan yang pesat pada abad ke-19 dan awal abad ke-20. Pada mulanya getah banyak ditanam di Negeri-negeri Melayu Bersekutu. Kesan daripada kejatuhan harga kopi telah menyebabkan ramai yang beralih kepada penanaman getah. Permintaan yang begitu tinggi terhadap getah telah menyebabkan ramai pelabur-pelabur Eropah melibatkan diri secara besar-besaran dalam perusahaan ini.Perlombongan bijih timah merupakan kegiatan ekonomi yang tertua di Tanah Melayu, iaitu sejak Kesultanan Melayu Melaka. Kegiatan perlombongan bijih timah telah berkembang dengan pesatnya setelah kehadiran penjajah dan pelabur Barat. Hal ini kerana kehadiran pihak Barat telah menguasai bidang perlombongan. Sejak pertengahan abad ke-19, permintaan terhadap bijih timah telah meningkat, terutama di Eropah dan Amerika Syarikat. Hasil kemajuan teknologi peleburan timah telah meningkatkan penggunaan timah. Industri pengetinan telah meningkatkan penggunaan timah, contohnya tin untuk menyimpan makanan, minuman dan ubat-ubatan.

       Perubahan di Tanah Melayu bukan sahaja tertakluk kepada sistem politik tetapi juga perubahan dari aspek sosial dan ekonomi. Perkembangan perusahaan bijih timah dan getah di Tanah Melayu telah mengundang kepada kedatangan orang Cina dan India ke Tanah Melayu atas dasar pentadibiran British pada ketika itu. Kemajuan ekonomi di Tanah Melayu telah menarik minat orang Cina untuk berhijrah. British memandang bahawa orang cina mempunyai semangat bekerja kuat, berdaya usaha dan bersifat keusahawanan.Masyarakat India merupakan kelompok masyarakat kedua terbesar yang berhijrah ke Tanah Melayu ke India. Perkembangan perusahaan getah ini telah membawa kepada kemasukkan buruh dari India untuk mengusahakan tanaman ini. Mereka dibawa masuk oleh kerajaan British melalui sistem kontrak dan sistem kangani. Tanah Melayu sangat kaya dengan bahan galian sehingga digelar Suvarnabhumi yang bermaksud Bumi Emas oleh pedagang India.Buruh-buruh ini digunakan kerana penduduk tempatan tidak berminat menjalankan aktiviti ini lagipun bayaran untuk tenaga buruh India ini murah. Kemasukkan tenaga buruh ini telah   menyebabkan terbentuknya masyarakat majmuk di Tanah Melayu.

 

 

    Kerajaan British juga telah memberi galakkan untuk memperkembangkan perusahaan ini.Galakkan ini diberi dalam bentuk cukai dan duti ke atas tanah yang rendah. Kerajaan British juga telah menubuhkan Jabatan Pertanian pada tahun 1905 bagi membuat penyelidikan tentang jenis-jenis pisau yang sesuai dan masa yang elok untuk melakukan torehan. Selain itu Jabatan ini telah mencadangkan jarak yang sesuai untuk penanaman getah dan tanaman penutup bumi yang boleh ditanam diantara pokok-pokok getah. Sesungguhnya galakan dan kajian ini telah menarik minat mereka untuk beralih kepada tanaman getah.

 

Sistem Residen merupakan satu sistem pemerintahan secara tidak langsung Kerajaan British di Tanah Melayu. Mengikut Sistem Residen, Residen ialah seorang Pegawai British yang dilantik sebagai penasihat sultan dalam semua perkara kecuali yang berkaitan dengan agama Islam dan adat istiadat Melayu. . Pentadbiran British bertujuan mewujudkan keamanan dan ketenteraman demi menjamin keutuhan dan kelancaran pentadbirannya. Perlantikan Residen menyebabkan berlakunya perubahan penting dalam pentadbiran di negari-negeri Melayu. Di bawah Sistem Residen, pentadbiran negeri yang baru, setiap daerah dibahagikan kepada beberapa unit pentadbiran yang lebih kecil dikenali sebagai mukim yang diketuai oleh seorang penghulu dan peringkat yang paling bawah ialah kampung yang dikenali sebagai ketua kampung. Sultan..dan pembesar kehilangan kuasa dalam pemerintahan, sebaliknya Residen yang berkuasa menjalankan pentadbiran di negeri dan Pegawai Daerah di daerah. Contohnya pentadbiran British mempengaruhi perlantikan Sultan Yusoff di Perak. Sistem pentadbiran di Negeri-negeri Melayu yang bercorak tradisional telah digantikan dengan sistem birokrasi Barat.

      Perkembangan sistem pengangkutan dan perhubungan, khususnya pembinaan jalan raya dan jalan kereta api meningkatkan perlombongan bijih timah di Tanah Melayu. Dengan adanya jalan pengangkutan tersebut, kerja-kerja penghantaran bijih timah ke kilang mahupun ke pelabuhan dapat dilakukan dengan mudah dan cepat. Hal ini terbukti dengan pembinaan jalan perhubungan awal yang menghubungkan kawasan perlombongan dengan pelabuhan. Contohnya, pada 1885, jalan kereta api telah dibina untuk menghubungkan Taiping dengan Port Weld. Kemudian Kuala Lumpur ke Klang pada tahun 1886, dan pada 1894 menghubungkan Ipoh dengan Teluk Anson(Telok Intan). Pembinaan jalan pengangkutan di Tanah Melayu telah berjaya menjana perkembangan ekonomi, khususnya perlombongan bijih timah.

        Selain pengangkutan, penjajah British juga memajukan perkhidmatan perhubungan seperti pos, telegraf dan telefon.Perkhidmatan pos mula diperkenalkan oleh penjajah British pada tahun 1800. Pada tahun 1862, Jabatan Perkhidmatan pos yang pertama telah ditubuhkan di Negeri-Negeri Selat yang beribu pejabat di Pulau Pinang. Perkhidmatan pos pada ketika itu hanyalah tertumpu kepada pengendalian surat-menyurat sebelum berkembang kepada pengangkutan surat khabar, dokumen perniagaan, bungkusan, dan kemudahan insurans. Talian telegraf yang pertama dibina pada tahun 1876 untuk menghubungkan Kuala Kangsar dengan Taiping dan seterus berkembang hingga ke Kamunting dan Bukit Gantang. Sistem perhubungan telegraf sangat penting dalam pentadbiran dan penguatkuasaan penjajahan di negeri-negeri Melayu. Pembinaan sistem telegraf oleh pihak British pada peringkat awalnya adalah untuk memantau dan menjaga kepentingan kawasan perlombongan mereka yang terdapat di negeri Perak dan Selangor.Pembinaan sistem ini juga bertujuan menyampaikan maklumat dan arahan dengan lebih cepat dari pusat pentadbiran jajahan di Singapura ke pusat pentadbiran negeri-negeri di Tanah Melayu. Pada tahun 1886, perkhidmatan telefon telah diperkenalkan di Negeri-negeri Selat. Ketika itu telefon hanya digunakan untuk tujuan keselamatn dan dipasang untuk menghubungi balai polis sahaja.Perkhidmatan telefon bukan sahaja digunakan untuk tujuan pentadbiran, malah telefon juga turut digunakan oleh peniaga , pemodal dan pengusaha estet yang memerlukan maklumat tepat dan cepat.. Pihak British juga memperkenalkan perkhidmatan telegram di Tanah Melayu semasa penjajahan mereka. Penghantaran maklumat melalui telegram boleh dilakukan di balai polis dengan menggunakan radio polis. Melalui kaedah ini, maklumat dapat disampaikan dengan lebih berkesan untuk usaha-usaha menyelamat terutama ketika berlakunya kejadian yang tidak diingini seperti kejadian banjir besar yang pernah melanda Tanah Melayu pada tahun 1926.

 

 

SUMBER SEJARAH

                      Sumber sejarah

      Kata sejarah berasal dari bahasa Arab, iaitu Syajaratun yang bererti pohon. Apabila kita melihat pohon secara terbalik, kita dapat menghubungkannya dengan bentuk penggambaran salasilah  keturunan.Sejarah dalam erti sempit, adalah segala sesuatu yang terjadi di waktu lampau. Dapat pula dikaitkan bahawa sejarah adalah ilmu yang mempelajari kejadian-kejadian atau peristiwa yang terjadi pada masa lampau. Dengan mempelajari sejarah, kita dapat mengetahui kehidupan budaya manusia pada masa lampau, perekonomiannya, kenegaraannya, bentuk bangunannya, hasil karyanya, serta mengetahui bagaimana perjuangan manusia dalam mempertahankan hidupnya. Sejarah sebagai peristiwa yang terjadi pada masa lampau, dapat diungkap kembali oleh para ahli sejarah berdasarkan sumber-sumber sejarah yang dapat ditemukan. Meskipun demikian, tidak semua peristiwa masa lampau dapat diungkap secara lengkap kerana terbatasnya sumber sejarah
.    

      Sumber sejarah merupakan bahan utama yang dipakai untuk mengumpulkan informasi yang berkaitan dengan  sejarah. Istilah ini dalam sejarah biasanya diertikan sebagai “punca” , “dokumen” dan “ rekod”.Sumber memainkan peranan yang penting dalam menentukan kebenaran dan kesahihan sesuatu fakta atau peristiwa.Sumber juga membawa pengertian yang jelas dan tepat jika ditafsir.Mengikut Profesor Carr sumber sejarah adalah sekumpulan fakta yang telah dipasti dan ditelitikan.Bagi Profesor Collingwood pula sumber sejarah merupakan teks yang berkait dengan sesuatu peristiwa yang bersejarah.Tambahan pula,Lous Gotttschalk menyatakan sumber ialah bahan bukti dalam bentuk tulisan,catatan dan saksi utama kepada pertistiwa sejarah yang berlaku.Manakala,Neibuhr menyata sumber ialah perkara atau peristiwa yang belaku pada masa lampau.[1]
 

 Menurut Oxford English Dictionary, sumber  adalah bermaksud sesebuah karya dan lain-lain yang menyediakan maklumat atau bukti (khususnya yang bersifat tulen atau asli) berkenaan sesuatu fakta, kejadian atau siri hal-hal tersebut..  Menurut Muhd. Yusof Ibrahim, ia seperti ilham, sumber adalah sesuatu yang boleh menjadi punca kepada lahiran pemikiran atau penulisan, tetapi ia berbeza dengan ilham kerana ia tidak abstrak dan ia boleh dirujukkan kembali apabila kita memerlukannya lagi.[2]

               

    Biasanya, sumber-sumber sejarah diertikan sebagai bahan tulisan ataupun bercetak.Sumber dalam sejarah adalah seperti bahan-bahan tulisan, kesan-kesan peninggalan lama seperti koin , dan Profesor Sartono Kartodirdjo juga mensifatkan dokumen sebagai monumen, artifak, foto, dan sebagainya.Sumber adalah sekumpulan bahan yang disimpan di dalam tempat-tempat yang khusus seperti arkib, muzium, pejabat yang menyimpan rekod, perpustakaan,  rumah orang perseorangan yang mempunyai minat menyimpannya (biasanya rumah kediaman orang enamaan) mahupun istana.Secara amnya, istilah “sumber” boleh diertikan sebagai kumpulan bahan rujukan yang boleh kita rujuk bagi kegunaan penyelidikan dalam mana-mana satu bidang keilmuan sahaja.Istilah “sumber” ini mengandungi maklumat yang bersifat asli. (asli merupakan satu ciri daripada istilah “sumber”.)

  

     Manakala pakar sejarah hanya bergantung kepada  bahan arkeologi.Contohnya seperti  kesan-kesan peninggalan arkeologi di Lembah Bujang telah pertama kali disiasat oleh Kolonel James Low di dalam tahun 1864, tetapi sejauh mana penyelidikan dijalankan adalah sukar ditentukan kerana tidak terdapat sebarang laporan yang lengkap. Walau bagaimana pun catatan yang dibuat sekurang-kurangnya menunjukkan beberapa tapak telah ditemui. Di awal kurun kedua puluh, dua orang ahli ukur yang bertugas di puncak Gunung Jerai telah menjumpai tinggalan tapak Hindu di situ. Seterusnya kajian di Lembah Bujang telah dibuat oleh Evans di antara tahun-tahun 1920an dan 1930an dengan begitu ghairah sekali. Di dalam tahun 1921 beliau melawat Sungai Batu dan menjumpai patung Durga Devi bersama dengan Mahishahura. Di dalam tahun 1923, sekali lagi beliau melawat Sungai Batu dan menjumpai Patung Ganesha dan banyak lagi bahan-bahan arkeologi telah ditemui di tahun-tahun selepasnya (Evans 1927).Arkeologi juga penyumbangan utama untuk mengkaji sesuatu peristiwa sejarah.